Cảnh quan là gì? Đặc điểm, vai trò của cảnh quan trong thiết kế kiến trúc

Trong thiết kế kiến trúc, cảnh quan đóng vai trò quan trọng, không chỉ giúp tăng giá trị thẩm mỹ mà còn góp phần cải thiện chất lượng sống và môi trường xung quanh. Vậy cảnh quan là gì?, đặc điểm và vai trò của nó như thế nào trong kiến trúc. Hãy cùng Vạn An Group tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây. 

Cảnh quan là gì?

Theo từ điển Dictionary.com, cảnh quan (landscape) được định nghĩa là một khu vực rộng lớn có thể quan sát từ một điểm cụ thể, định nghĩa này nhấn mạnh yếu tố phạm vi và cung cấp cái nhìn trực quan về không gian. Trong khi đó, Wikipedia.org mở rộng định nghĩa hơn, cho rằng cảnh quan hay quang cảnh là bao gồm tất cả các đặc điểm có thể nhìn thấy của một khu vực, từ yếu tố vật lý và sinh học đến các yếu tố nhân tạo và yếu tố tạm thời như ánh sáng, thời tiết và khí hậu.

Như vậy, có thể hiểu rằng cảnh quan bao gồm tất cả những gì có thể quan sát được trong một khu vực, bao gồm cả các yếu tố tự nhiên, vật lý và con người, được con người cảm nhận thông qua các giác quan.

Trong thiết kế kiến trúc, cảnh quan bao gồm những yếu tố như cây cối, địa hình, mặt nước, đường xá và các công trình kiến trúc nhỏ như lối đi, đèn chiếu sáng, tường rào,….

Các loại cảnh quan

Cảnh quan có thể được chia thành hai loại chính: Cảnh quan tự nhiên và cảnh quan nhân tạo. 

Cảnh quan tự nhiên

Là cảnh quan được hình thành bởi thiên nhiên, như:

• Cảnh quan băng giá của vùng cực
• Cảnh quan miền núi
• Cảnh quan sa mạc khô cằn rộng lớn
• Cảnh quan rừng
• Cảnh quan hải đảo, ven biển
• ……….

Cảnh quan nhân tạo

 Là cảnh quan do con người tạo ra, bao gồm các khu vườn, công viên, quảng trường,…

Đặc điểm của cảnh quan trong thiết kế kiến trúc

Thiết kế cảnh quan trong kiến trúc đòi hỏi sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố tự nhiên và con người. Những yếu tố này không chỉ phải phù hợp với kiến trúc tổng thể của công trình, mà còn phải đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ và chức năng.

Các yếu tố chính trong thiết kế cảnh quan bao gồm

• Địa hình: Địa hình đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra không gian có tính thẩm mỹ và chức năng cao. Những địa hình tự nhiên như đồi, thung lũng, hoặc bờ biển có thể được khai thác để tạo ra những công trình kiến trúc độc đáo.
• Thực vật: Cây cối và thảm thực vật giúp tạo nên không gian xanh mát, tạo bóng mát và cân bằng hệ sinh thái, góp phần giảm ô nhiễm và điều hòa khí hậu.
• Nước: Nước là yếu tố quan trọng trong thiết kế cảnh quan, từ những con suối nhỏ, hồ nước nhân tạo cho đến các đài phun nước. Nước mang lại sự tươi mát và thư giãn cho không gian.
• Các yếu tố nhân tạo khác: Lối đi, đèn chiếu sáng, ghế ngồi, tường rào và các tiểu cảnh là những chi tiết nhỏ nhưng tạo nên sự hoàn thiện và phong cách cho cảnh quan.

Nguyên tắc thiết kế cảnh quan

• Cân bằng và hài hòa: Đảm bảo sự cân đối giữa các yếu tố tự nhiên và nhân tạo để tạo ra không gian thoải mái, dễ chịu.
• Tính bền vững: Thiết kế cảnh quan cần tuân theo nguyên tắc bảo vệ môi trường, sử dụng tài nguyên hiệu quả và tối ưu hóa các yếu tố tự nhiên như ánh sáng, nước và không gian xanh.

Vai trò của cảnh quan trong thiết kế kiến trúc

Trong thiết kế kiến trúc, cảnh quan có vai trò như sau:

Thẩm mỹ

Cảnh quan là yếu tố quan trọng giúp tạo nên vẻ đẹp cho công trình kiến trúc. Cảnh quan có vai trò giúp làm mềm mại các khối bê tông, tạo sự kết nối giữa công trình và thiên nhiên, đồng thời mang đến sự thu hút cho người sử dụng.

Chức năng

Ngoài tính thẩm mỹ, cảnh quan còn có vai trò chức năng rõ ràng trong việc cải thiện không gian sống. Các yếu tố như cây xanh, nước và địa hình không chỉ tạo ra môi trường thư giãn mà còn giúp điều hòa vi khí hậu, giảm ô nhiễm, cung cấp không gian vui chơi, giải trí.

Bền vững

Thiết kế cảnh quan còn góp phần giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường, tăng cường tính bền vững cho các công trình. Cảnh quan xanh không chỉ cải thiện chất lượng không khí mà còn giúp tiết kiệm năng lượng, giảm thiểu hiệu ứng nhà kính và tăng khả năng tự nhiên hóa đô thị.

Giá trị kinh tế

Một thiết kế cảnh quan tốt có thể làm tăng giá trị bất động sản. Những công trình có cảnh quan đẹp luôn có sức hút đối với khách hàng và nhà đầu tư. Ngoài ra, các khu vực có cảnh quan ấn tượng thường trở thành địa điểm lý tưởng cho các hoạt động kinh doanh hoặc giải trí.

Tầm quan trọng của thiết kế cảnh quan trong kiến trúc hiện đại

Hiện nay, cảnh quan đóng vai trò quan trọng trong xu hướng thiết kế kiến trúc xanh và bền vững. Các công trình hiện đại không chỉ chú trọng đến sự tiện nghi và công năng, mà còn đòi hỏi sự kết hợp hài hòa với thiên nhiên. Thiết kế cảnh quan hiện đại ứng dụng nhiều yếu tố tự nhiên, tạo ra môi trường sống lành mạnh, thân thiện với môi trường.

Cảnh quan ngày càng được áp dụng trong nhiều loại công trình khác nhau, từ nhà ở, biệt thự, khu đô thị đến các khu nghỉ dưỡng, văn phòng. Các dự án lớn thường chú trọng đầu tư vào cảnh quan để tạo nên không gian sống chất lượng và đẳng cấp.

Một số khái niệm cảnh quan khác

Cảnh quan thiên nhiên là gì?

Cảnh quan thiên nhiên là cảnh quan nguyên thủy không bị tác động bởi văn hóa con người. 

Nghề cảnh quan là gì?

Nghề cảnh quan được hiểu là lĩnh vực chuyên môn tập trung vào việc tạo ra, phát triển và cải thiện không gian ngoài trời nhằm nâng cao giá trị thẩm mỹ, chức năng và môi trường sống. 

Kiến trúc cảnh quan là gì?

Kiến trúc cảnh quan là một ngành chuyên môn trong thiết kế cảnh quan, liên quan đến việc quy hoạch, thiết kế và quản lý các khu vực công cộng và tư nhân như công viên, khu vườn, quảng trường, đường phố và các khu vực ngoài trời khác.

Nghệ thuật cảnh quan là gì?

Nghệ thuật cảnh quan (landscape art) là thể loại nghệ thuật mô tả các cảnh quan thiên nhiên như núi, thung lũng, cây xanh, sông, và rừng từ một góc nhìn rộng, với các yếu tố được sắp xếp hài hòa.

Cảnh quan văn hóa là gì?

Cảnh quan văn hóa ( cultural landscape ) được định nghĩa là một công trình kết hợp giữa thiên nhiên và con người.

Sinh thái cảnh quan là gì?

Sinh thái cảnh quan là một ngành khoa học, nhằm nghiên cứu và cải thiện mối quan hệ giữa địa lý (cảnh quan) và sinh học (sinh thái).

Quy hoạch cảnh quan là gì?

Quy hoạch cảnh quan là một nhánh của kiến trúc cảnh quan, được định nghĩa là một hoạt động liên quan đến việc tạo nên sự hài hòa giữa việc sử dụng đất và việc bảo vệ các quá trình tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và văn hóa. 

Thiết kế cảnh quan là gì?

Thiết kế cảnh quan là việc sắp xếp và bố trí các yếu tố tự nhiên và nhân tạo trong một khu vực để tạo nên một cảnh quan đẹp, ấn tượng và có ý nghĩa.

Đánh giá cảnh quan là gì?

Đánh giá cảnh quan là một nhánh nhỏ của đánh giá môi trường, liên quan đến đánh giá chất lượng của cảnh quan.

Với những thông tin được Vạn An Group chia sẻ ở trên đã giúp bạn hiểu rõ về cảnh quan là gì, đặc điểm và vai trò của cảnh quan trong thiết kế kiến trúc. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi hết nội dung bài viết, chúc bạn ngày mới tốt lành.